Ở tại Việt Nam công ty TNHH và công ty cổ phần là hai loại hình doanh nghiệp rất phổ biến và được nhiều chủ đầu tư lựa chọn. Dù có nhiều điểm tương đồng, nhưng mỗi loại hình đều có những ưu điểm và hạn chế riêng, ảnh hưởng không nhỏ đến cách vận hành và phát triển của doanh nghiệp.
Hiểu rõ ưu nhược điểm của từng loại hình sẽ giúp các chủ doanh nghiệp có quyết định đúng đắn, phù hợp với mục tiêu kinh doanh của mình. Bài viết dưới đây từ Công Ty TNHH Dịch Vụ Công Quốc Gia sẽ so sánh chi tiết hai loại hình doanh nghiệp này để bạn có thêm thông tin tham khảo.
Điểm giống nhau giữa công ty TNHH và công ty cổ phần
Cả công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH) và công ty cổ phần đều là các loại hình doanh nghiệp đối vốn, trong đó vốn điều lệ được các thành viên hoặc cổ đông góp vào nhằm cùng thực hiện hoạt động kinh doanh. Các điểm giống nhau cơ bản giữa hai loại hình công ty này bao gồm:
- Thành viên/cổ đông có thể là cá nhân hoặc tổ chức: Cả hai loại hình công ty đều cho phép thành viên (công ty TNHH) hoặc cổ đông (công ty cổ phần) có thể là cá nhân hoặc tổ chức tham gia góp vốn, trở thành thành viên hợp pháp của công ty.
- Đều có tư cách pháp nhân: Công ty TNHH và công ty cổ phần đều được pháp luật công nhận là tổ chức kinh tế có tư cách pháp nhân riêng biệt, có quyền sở hữu tài sản, quyền và nghĩa vụ pháp lý độc lập với cá nhân thành viên hoặc cổ đông.
- Chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp: Thành viên trong công ty TNHH và cổ đông trong công ty cổ phần chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ, nghĩa vụ tài sản của công ty trong phạm vi số vốn mà họ đã cam kết góp hoặc sở hữu. Điều này có nghĩa là tài sản cá nhân của họ không bị ảnh hưởng bởi các khoản nợ của công ty vượt quá phần vốn góp.
- Có quyền chuyển nhượng vốn theo quy định pháp luật: Cả công ty TNHH và công ty cổ phần đều cho phép thành viên hoặc cổ đông chuyển nhượng phần vốn góp hoặc cổ phần của mình cho người khác, tuy nhiên mức độ tự do và điều kiện chuyển nhượng có thể khác nhau tùy theo loại hình công ty và quy định pháp luật hiện hành.
Bên cạnh đó cả hai loại hình đều dựa trên vốn góp của các thành viên hoặc cổ đông làm cơ sở cho hoạt động sản xuất kinh doanh, khác với các loại hình doanh nghiệp dựa chủ yếu trên năng lực cá nhân như doanh nghiệp tư nhân.
So sánh chi tiết công ty TNHH và công ty cổ phần
Dưới đây là bảng so sánh chi tiết công ty TNHH và công ty cổ phần theo các tiêu chí quan trọng:
| Tiêu chí | Công ty TNHH | Công ty cổ phần |
| Số lượng thành viên/cổ đông | Từ 1 đến 50 thành viên (TNHH 1 thành viên hoặc TNHH 2 thành viên trở lên) | Không giới hạn số lượng cổ đông, tối thiểu 3 cổ đông |
| Vốn điều lệ và huy động vốn | Vốn điều lệ theo tỷ lệ phần trăm vốn góp; không được phát hành cổ phiếu; huy động vốn hạn chế | Vốn điều lệ chia thành cổ phần bằng nhau; được phép phát hành cổ phiếu, trái phiếu và các chứng khoán khác; huy động vốn linh hoạt và cao hơn |
| Chuyển nhượng vốn góp/cổ phần | Chuyển nhượng vốn phải ưu tiên cho các thành viên trong công ty; hạn chế chuyển nhượng cho người ngoài | Chuyển nhượng cổ phần linh hoạt, có thể chuyển nhượng cho người ngoài theo quy định; có điều kiện trong 3 năm đầu với cổ đông sáng lập |
| Cơ cấu tổ chức và quản lý | Hội đồng thành viên (đối với TNHH 2 thành viên trở lên), Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc/Tổng giám đốc; quản lý đơn giản hơn | Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát (nếu có), Giám đốc/Tổng giám đốc; quản lý phức tạp hơn do số lượng cổ đông lớn |
| Trách nhiệm pháp lý | Thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn góp đã góp | Cổ đông chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi cổ phần đã góp |
Ưu và nhược điểm của công ty TNHH và công ty cổ phần
Việc hiểu rõ ưu và nhược điểm của từng loại hình sẽ giúp chủ doanh nghiệp đưa ra quyết định phù hợp nhất với mục tiêu kinh doanh.
Ưu điểm và nhược điểm của công ty TNHH
Ưu điểm:
- Quản lý đơn giản, linh hoạt: Công ty TNHH có cơ cấu tổ chức đơn giản hơn, đặc biệt là công ty TNHH một thành viên hoặc công ty TNHH hai thành viên trở lên, phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ, dễ dàng kiểm soát hoạt động nội bộ.
- Thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn: Các thành viên chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi vốn góp, bảo vệ tài sản cá nhân trước các rủi ro của công ty.
- Thủ tục thành lập và chi phí thấp: So với công ty cổ phần, thủ tục thành lập và chi phí vận hành công ty TNHH thường đơn giản, nhanh chóng và tiết kiệm hơn.
- Bảo mật thông tin: Công ty TNHH không bắt buộc phải công khai tài chính như công ty cổ phần đại chúng, giúp bảo mật các thông tin kinh doanh.
- Hạn chế rủi ro trong quản lý: Với số lượng thành viên giới hạn (tối đa 50), việc quản lý, kiểm soát nội bộ dễ dàng hơn, giảm thiểu xung đột nội bộ và rủi ro điều hành.
Nhược điểm:
- Không được phát hành cổ phiếu: Công ty TNHH không có quyền phát hành cổ phiếu, do đó khả năng huy động vốn quy mô lớn từ thị trường vốn bị hạn chế.
- Giới hạn số lượng thành viên: Giới hạn tối đa 50 thành viên khiến công ty có thể bỏ lỡ các cơ hội thu hút vốn từ nhiều nhà đầu tư bên ngoài.
- Khả năng mở rộng hạn chế: So với công ty cổ phần, công ty TNHH khó mở rộng quy mô và phát triển nhanh do hạn chế về huy động vốn và số lượng thành viên.
Ưu điểm và nhược điểm của công ty cổ phần
Ưu điểm:
- Khả năng huy động vốn cao và linh hoạt: Công ty cổ phần được phép phát hành cổ phiếu, trái phiếu và các loại chứng khoán khác, giúp huy động vốn từ nhiều nguồn với quy mô lớn.
- Không giới hạn số lượng cổ đông: Số lượng cổ đông tối thiểu là 3, không giới hạn tối đa, thuận lợi cho việc mở rộng quy mô và phát triển đa ngành nghề.
- Chịu trách nhiệm hữu hạn: Cổ đông chỉ chịu trách nhiệm trong phạm vi số vốn đã góp, giảm thiểu rủi ro cá nhân.
- Phù hợp doanh nghiệp lớn và phát triển dài hạn: Cơ cấu tổ chức và mô hình quản lý phù hợp với các doanh nghiệp lớn, có kế hoạch phát triển quy mô bền vững và lâu dài.
Nhược điểm:
- Quản lý phức tạp: Số lượng cổ đông lớn, đa dạng về lợi ích và ý kiến dẫn đến việc quản lý và điều hành công ty phức tạp hơn, dễ xảy ra mâu thuẫn.
- Thủ tục thành lập và quản lý tốn kém: Quy trình thành lập và quản lý công ty cổ phần đòi hỏi nhiều bước, giấy tờ và chi phí cao hơn so với công ty TNHH.
- Quyết định kinh doanh chậm: Các quyết định quan trọng phải thông qua Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị làm cho tốc độ ra quyết định chậm hơn, ảnh hưởng đến tính linh hoạt trong kinh doanh.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về những điểm khác biệt cũng như ưu nhược điểm của công ty TNHH và công ty cổ phần. Qua đó, bạn có thể đưa ra quyết định sáng suốt khi lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp với quy mô, mục tiêu kinh doanh, khả năng huy động vốn và cách quản lý của mình, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và hiệu quả hơn trong tương lai.
