An toàn thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ từ các cơ quan chức năng. Trong đó, Cục An toàn thực phẩm trực thuộc Bộ Y tế là đơn vị chuyên trách, chịu trách nhiệm tham mưu, quản lý và thực thi các quy định pháp luật liên quan đến an toàn thực phẩm trên phạm vi toàn quốc. Vậy Cục An toàn thực phẩm có những chức năng, nhiệm vụ gì? Hãy cùng Công Ty TNHH Dịch Vụ Công Quốc Gia tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Cục An toàn thực phẩm là gì?
Cục An toàn thực phẩm (Vietnam Food Safety Authority – VFA) là cơ quan trực thuộc Bộ Y tế Việt Nam, được thành lập vào ngày 4/2/1999 theo Quyết định số 14/1999/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Cục có trụ sở chính tại ngõ 135 Núi Trúc, phường Giảng Võ, quận Ba Đình, Hà Nội, và hoạt động với tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng. Chức năng chính của Cục là tham mưu, giúp Bộ trưởng Bộ Y tế thực hiện quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về an toàn thực phẩm trong phạm vi cả nước.
Chức năng của Cục An toàn thực phẩm
Cục An toàn thực phẩm là cơ quan chuyên ngành trực thuộc Bộ Y tế, có chức năng tham mưu và giúp Bộ trưởng Bộ Y tế trong công tác quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về an toàn thực phẩm trên phạm vi toàn quốc. Cục có trách nhiệm xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và các quy định liên quan đến an toàn thực phẩm.
Đồng thời, Cục hướng dẫn, tổ chức thực hiện các biện pháp quản lý nhằm bảo đảm chất lượng thực phẩm, kiểm soát nguy cơ gây hại đến sức khỏe cộng đồng và phòng ngừa, xử lý các sự cố an toàn thực phẩm. Ngoài ra, Cục còn thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức, giáo dục pháp luật về an toàn thực phẩm, phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc thanh tra, kiểm tra, giám sát, đánh giá nguy cơ và thực hiện các biện pháp xử lý vi phạm trong lĩnh vực này.
Nhiệm vụ của Cục An toàn thực phẩm
Cục có nhiệm vụ xây dựng và ban hành các quy định pháp luật liên quan, giám sát và đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm, tổ chức tuyên truyền và giáo dục pháp luật, thực hiện công tác quản lý, thanh tra, kiểm tra, đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này. Các nhiệm vụ cụ thể của Cục được quy định rõ tại Quyết định số 2728/QĐ-BYT năm 2018 của Bộ Y tế.
Xây dựng và ban hành quy định về an toàn thực phẩm
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của Cục An toàn thực phẩm là xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án về an toàn thực phẩm. Cục chịu trách nhiệm nghiên cứu, đề xuất và sửa đổi, bổ sung các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sản phẩm thực phẩm thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế.
Ngoài ra, Cục còn ban hành các quy định về điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, bao gồm các tiêu chuẩn về dụng cụ, vật liệu bao gói và các sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm. Bên cạnh đó, Cục hướng dẫn thực hành sản xuất tốt (GMP) đối với thực phẩm bảo vệ sức khỏe, đồng thời quản lý phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm và vi chất dinh dưỡng bổ sung vào thực phẩm nhằm đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.
Giám sát và đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm
Cục An toàn thực phẩm có trách nhiệm tổ chức giám sát, đánh giá nguy cơ an toàn thực phẩm nhằm phòng ngừa các mối nguy hại có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng. Công tác này bao gồm việc nghiên cứu, phân tích, phát hiện các nguy cơ tiềm ẩn từ thực phẩm và xây dựng biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
Bên cạnh đó, Cục cũng thực hiện điều tra, phối hợp với các cơ quan chức năng để ngăn chặn và xử lý các vụ ngộ độc thực phẩm, sự cố liên quan đến an toàn thực phẩm. Khi xảy ra các vụ việc ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, Cục có trách nhiệm nhanh chóng đưa ra cảnh báo, hướng dẫn và phối hợp với các đơn vị liên quan để khắc phục hậu quả, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Tuyên truyền và giáo dục về an toàn thực phẩm
Nhằm nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về an toàn thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm tổ chức tuyên truyền, phổ biến kiến thức về an toàn thực phẩm thông qua nhiều hình thức như hội thảo, chương trình truyền thông, xuất bản tài liệu hướng dẫn. Cục cũng phối hợp với các cơ quan báo chí, truyền thông để cung cấp thông tin chính xác, kịp thời về tình hình an toàn thực phẩm, cảnh báo nguy cơ và hướng dẫn người tiêu dùng lựa chọn thực phẩm an toàn.
Ngoài ra, Cục còn tổ chức các chương trình đào tạo, bồi dưỡng kiến thức về an toàn thực phẩm cho các tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất, kinh doanh thực phẩm, giúp họ tuân thủ đúng các quy định pháp luật, giảm thiểu vi phạm và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Quản lý, thanh tra và kiểm tra an toàn thực phẩm
Cục An toàn thực phẩm chịu trách nhiệm quản lý tổ chức, cán bộ, công chức, viên chức, tài sản và kinh phí được giao theo quy định của pháp luật. Cục thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành nhằm giám sát việc tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, nhà hàng, khách sạn, bếp ăn tập thể, chợ truyền thống và siêu thị.
Thông qua công tác thanh tra, kiểm tra, Cục phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm như sử dụng nguyên liệu không đảm bảo chất lượng, sản xuất thực phẩm không đúng tiêu chuẩn, quảng cáo sai sự thật hoặc kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc. Ngoài ra, Cục còn có nhiệm vụ hướng dẫn các địa phương trong việc thực hiện phân cấp quản lý an toàn thực phẩm, giúp nâng cao hiệu quả kiểm soát thực phẩm trên toàn quốc.
Nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế về an toàn thực phẩm
Cục An toàn thực phẩm không chỉ thực hiện các nhiệm vụ trong nước mà còn tích cực tham gia vào các hoạt động nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an toàn thực phẩm. Cục tổ chức các chương trình nghiên cứu nhằm tìm ra những giải pháp tiên tiến trong kiểm soát an toàn thực phẩm, ứng dụng khoa học – công nghệ để nâng cao chất lượng và hiệu quả quản lý.
Bên cạnh đó, Cục còn hợp tác với các tổ chức quốc tế, các cơ quan quản lý an toàn thực phẩm của các nước để trao đổi kinh nghiệm, cập nhật các tiêu chuẩn quốc tế và nâng cao năng lực kiểm soát thực phẩm. Việc hợp tác quốc tế giúp Cục tiếp cận những tiến bộ mới trong quản lý an toàn thực phẩm, từ đó áp dụng vào thực tiễn nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng một cách hiệu quả nhất.
Tóm lại, Cục Vệ sinh An toàn Thực phẩm Bộ Y tế là cơ quan then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng thông qua việc quản lý và đảm bảo an toàn thực phẩm. Với các chức năng và nhiệm vụ được quy định rõ ràng, Cục đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng, thực thi các quy định pháp luật, kiểm tra, giám sát và xử lý các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm. Sự nỗ lực và hiệu quả hoạt động của Cục góp phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo vệ sức khỏe của người dân Việt Nam.
