Trong quá trình đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư không chỉ quan tâm đến giá cổ phiếu mà còn cần nắm rõ các quyền lợi đi kèm, trong đó quyền mua cổ phiếu phát hành thêm là một yếu tố quan trọng nhưng thường bị bỏ qua. Đây là quyền lợi dành riêng cho cổ đông hiện hữu, giúp họ được mua thêm cổ phiếu với mức giá ưu đãi so với thị trường, từ đó mở rộng tỷ lệ sở hữu và gia tăng tiềm năng sinh lời. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư vẫn còn băn khoăn: quyền mua cổ phiếu là gì, có nên thực hiện hay không, và nếu mua rồi thì bao lâu mới được phép bán?
Trong bài viết dưới đây, Công Ty TNHH Dịch Vụ Công Quốc Gia sẽ cùng bạn làm rõ những thắc mắc trên để tận dụng hiệu quả quyền lợi quan trọng này trong chiến lược đầu tư của mình.
Quyền mua cổ phiếu là gì?
Quyền mua cổ phiếu là quyền ưu tiên mà cổ đông hiện hữu được nhận khi công ty phát hành thêm cổ phiếu mới. Bản chất của quyền mua là tạo điều kiện cho cổ đông hiện tại được quyền mua cổ phiếu mới với tỷ lệ nhất định trước khi công ty chào bán ra thị trường rộng rãi, nhằm bảo vệ quyền lợi sở hữu của họ và tránh bị pha loãng cổ phần. Đối tượng được nhận quyền mua thường là các cổ đông đã đăng ký sở hữu cổ phiếu của công ty tại thời điểm chốt danh sách phát hành quyền mua.
Các yếu tố quan trọng của quyền mua cổ phiếu bao gồm: tỷ lệ thực hiện quyền đây là tỷ lệ cổ đông hiện hữu có thể mua cổ phiếu mới dựa trên số lượng cổ phiếu họ đang nắm giữ, ví dụ như 2:1 (cổ đông sở hữu 2 cổ phiếu cũ sẽ được mua 1 cổ phiếu mới) hoặc 5:1; giá thực hiện quyền thường được thiết lập thấp hơn giá thị trường nhằm khuyến khích cổ đông tham gia mua thêm cổ phiếu; và thời gian thực hiện quyền khoảng thời gian xác định mà cổ đông có thể thực hiện quyền mua, sau thời hạn này quyền mua sẽ hết hiệu lực.
Mục đích chính của việc phát hành quyền mua cổ phiếu đối với doanh nghiệp là nhằm huy động vốn bổ sung để đầu tư phát triển hoặc tái cấu trúc tài chính. Đồng thời, phát hành quyền mua giúp duy trì tỷ lệ sở hữu và quyền kiểm soát của cổ đông hiện hữu, tránh việc cổ phần của họ bị pha loãng do phát hành thêm cổ phiếu mới cho nhà đầu tư bên ngoài. Qua đó, quyền mua cổ phiếu là một công cụ quan trọng trong quản lý cổ đông và tăng cường sự gắn kết giữa công ty và các cổ đông hiện hữu.
Cổ phiếu quyền mua bao lâu thì bán được?
Quyền mua cổ phiếu là một quyền lợi quan trọng của cổ đông hiện hữu khi doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu. Tuy nhiên, nhà đầu tư thường thắc mắc không biết sau khi nhận quyền mua cổ phiếu thì bao lâu mới có thể bán được cổ phiếu đó? Để hiểu rõ cần nắm được quy trình nhận cổ phiếu từ quyền mua và các thời điểm có thể giao dịch cổ phiếu quyền mua cũng như cổ phiếu mới phát hành.
Quy trình nhận cổ phiếu từ quyền mua
Quy trình nhận cổ phiếu từ quyền mua thường gồm các bước chính sau:
- Thời gian đăng ký mua quyền: Đây là khoảng thời gian mà cổ đông hiện hữu đăng ký thực hiện quyền mua cổ phiếu theo tỷ lệ được công bố. Thời gian này thường kéo dài từ 30 đến 45 ngày, tùy thuộc vào quy định của doanh nghiệp phát hành.
- Thời gian nộp tiền mua cổ phiếu: Nhà đầu tư phải nộp đủ số tiền tương ứng với số lượng cổ phiếu đăng ký mua trong thời hạn quy định. Việc này thường diễn ra đồng thời hoặc ngay sau thời gian đăng ký.
- Thời gian cổ phiếu quyền mua về tài khoản: Sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký và nộp tiền, doanh nghiệp sẽ làm hồ sơ đề nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam chấp thuận niêm yết bổ sung cổ phiếu phát hành thêm. Thời gian này thường mất từ 1 đến vài tháng. Khi được chấp thuận, cổ phiếu mới sẽ được ghi có vào tài khoản nhà đầu tư.
Thời điểm có thể giao dịch cổ phiếu quyền mua
- Giai đoạn giao dịch quyền mua: Trong khoảng thời gian quyền mua được phát hành và trước khi nhà đầu tư thực hiện quyền, quyền mua cổ phiếu thường được phép giao dịch trên sàn chứng khoán giống như một loại chứng khoán riêng biệt. Nhà đầu tư có thể mua bán quyền mua này để tận dụng cơ hội mà không nhất thiết phải tự mình thực hiện quyền mua.
- Giai đoạn giao dịch cổ phiếu sau khi thực hiện quyền: Sau khi nhà đầu tư đã nộp tiền mua cổ phiếu theo quyền và cổ phiếu mới được ghi nhận vào tài khoản, cổ phiếu này sẽ trở thành cổ phiếu phổ thông thông thường và có thể giao dịch ngay trên thị trường như các cổ phiếu khác.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian giao dịch cổ phiếu quyền mua và cổ phiếu phát hành thêm
- Quy định của từng sàn giao dịch: Mỗi sàn chứng khoán (như HOSE, HNX, UPCoM) có những quy định riêng về thời gian và thủ tục giao dịch cổ phiếu quyền mua cũng như cổ phiếu phát hành thêm.
- Thời gian xử lý của công ty chứng khoán: Công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản sẽ hỗ trợ các thủ tục đăng ký, nộp tiền và chuyển giao cổ phiếu. Thời gian xử lý các nghiệp vụ này cũng ảnh hưởng đến thời điểm cổ phiếu mới có thể về tài khoản và được phép giao dịch.
Vì vậy nhà đầu tư có thể giao dịch quyền mua ngay trong thời gian quyền này được phép chuyển nhượng trên sàn. Sau khi thực hiện quyền mua và nộp đủ tiền, nhà đầu tư phải chờ từ 1 đến vài tháng để cổ phiếu phát hành thêm được ghi có vào tài khoản trước khi có thể giao dịch cổ phiếu đó như bình thường.
Lợi ích và rủi ro khi tham gia quyền mua cổ phiếu
Quyền mua cổ phiếu là cơ hội dành riêng cho cổ đông hiện hữu để tăng tỷ lệ sở hữu trong công ty với mức giá ưu đãi. Việc tham gia quyền mua có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro mà nhà đầu tư cần lưu ý trước khi quyết định.
Lợi ích
- Giữ nguyên tỷ lệ sở hữu: Giúp cổ đông duy trì quyền kiểm soát trong công ty, tránh bị pha loãng cổ phần khi công ty phát hành thêm cổ phiếu.
- Mua cổ phiếu với giá ưu đãi: Giá quyền mua thường thấp hơn giá thị trường, tạo cơ hội sinh lời khi giá cổ phiếu tăng.
- Tăng khả năng sinh lời: Nếu cổ phiếu tăng giá sau khi mua, nhà đầu tư có thể bán kiếm lời hoặc giữ lâu dài để hưởng cổ tức.
- Tăng vốn đầu tư: Nhà đầu tư có thể tăng tỷ trọng vốn góp vào công ty khi tin tưởng vào triển vọng phát triển.
Rủi ro
- Giá cổ phiếu giảm: Nếu cổ phiếu giảm sâu, nhà đầu tư có thể bị lỗ, thậm chí khi đã mua với giá ưu đãi.
- Pha loãng giá trị cổ phần: Nếu không tham gia, tỷ lệ sở hữu bị pha loãng; nhưng nếu tham gia mua thêm mà không kiểm soát được danh mục, có thể dẫn đến rủi ro tài chính cá nhân.
- Rủi ro công ty kém hiệu quả: Việc tăng vốn không phải lúc nào cũng đi kèm với kế hoạch kinh doanh tốt, có thể làm giảm giá trị cổ phiếu trong tương lai.
- Chi phí đầu tư: Đôi khi nhà đầu tư phải bỏ ra thêm vốn trong khi không chắc chắn lợi nhuận.
Trên đây là những thông tin cơ bản về quyền mua cổ phiếu và thời gian có thể giao dịch cổ phiếu quyền mua. Hy vọng những chia sẻ này đã giúp bạn đọc có cái nhìn rõ ràng hơn về công cụ tài chính này. Để đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả, việc tìm hiểu kỹ lưỡng các thông báo cụ thể từ công ty và quy định của thị trường là vô cùng quan trọng.
