Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe và nguồn gốc thực phẩm, việc đảm bảo an toàn và minh bạch trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố sống còn của mỗi doanh nghiệp. Để sản phẩm có thể lưu hành hợp pháp trên thị trường, thủ tục công bố chất lượng thực phẩm là bước đi không thể thiếu. Nhằm giúp các tổ chức, cá nhân nắm bắt đúng quy định và thực hiện hiệu quả, Công Ty TNHH Dịch Vụ Công Quốc Gia xin chia sẻ hướng dẫn mới nhất về quy trình tự công bố an toàn thực phẩm năm 2025.
Tự công bố an toàn thực phẩm là gì?
Tự công bố an toàn thực phẩm là quy trình mà tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm tự công bố sản phẩm của mình đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về an toàn theo quy định của pháp luật, trước khi đưa ra thị trường. Thủ tục này áp dụng đối với các sản phẩm chưa có quy chuẩn kỹ thuật tương ứng, như thực phẩm bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm, dụng cụ bao gói chứa đựng thực phẩm…
Việc tự công bố không cần sự xác nhận trước từ cơ quan nhà nước nhưng doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm về tính trung thực và an toàn của sản phẩm. Hồ sơ công bố phải được lưu trữ tại cơ sở và gửi tới cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền để đăng tải trên trang thông tin điện tử. Đây là thủ tục bắt buộc để đảm bảo tính hợp pháp trong lưu thông và phân phối sản phẩm ra thị trường nội địa.
Hồ sơ cần chuẩn bị để tự công bố an toàn thực phẩm
Khi tổ chức, cá nhân sản xuất hoặc kinh doanh thực phẩm tiến hành tự công bố sản phẩm, cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định tại Điều 5 Nghị định 15/2018/NĐ-CP như sau:
- Bản tự công bố sản phẩm
- Sử dụng Mẫu số 01, Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP.
- Thể hiện rõ tên sản phẩm, thành phần, xuất xứ, tiêu chuẩn chất lượng và thông tin doanh nghiệp.
- Phiếu kết quả kiểm nghiệm an toàn thực phẩm
- Do phòng kiểm nghiệm được công nhận phù hợp ISO 17025 cấp trong vòng 12 tháng tính đến thời điểm nộp hồ sơ.
- Kết quả kiểm nghiệm phải bao gồm đầy đủ các chỉ tiêu an toàn theo quy định của Bộ Y tế hoặc tiêu chuẩn doanh nghiệp công bố trong trường hợp chưa có quy định.
- Bằng chứng khoa học chứng minh công dụng của sản phẩm (nếu có)
- Áp dụng đối với các sản phẩm quảng cáo có tác dụng đặc biệt như hỗ trợ sức khỏe, tăng cường chức năng sinh lý, miễn dịch, v.v.
- Tài liệu có thể là báo cáo nghiên cứu, tài liệu y học, tài liệu tham khảo quốc tế được dịch thuật và công chứng đầy đủ.
- Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm hoặc chứng nhận GMP (nếu thuộc đối tượng phải có)
- Bắt buộc đối với cơ sở sản xuất thuộc ngành hàng yêu cầu điều kiện sản xuất như: thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, phụ gia thực phẩm, bao bì tiếp xúc trực tiếp.
- Trường hợp doanh nghiệp đã đạt chuẩn GMP (Thực hành sản xuất tốt), nên bổ sung vào hồ sơ để tăng tính minh bạch và uy tín sản phẩm.
- Các giấy tờ bổ sung khác tùy theo loại sản phẩm
- Bản nhãn sản phẩm: theo đúng quy định tại Nghị định 43/2017/NĐ-CP về nhãn hàng hóa;
- Thông tin chi tiết về thành phần, định lượng, hướng dẫn sử dụng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, bao bì sản phẩm;
- Tài liệu tiếng nước ngoài (nếu có) phải được dịch sang tiếng Việt và công chứng hợp pháp.
Quy trình tự công bố an toàn thực phẩm chi tiết
Dưới đây là quy trình chi tiết để tự công bố an toàn thực phẩm:
Bước 1: Kiểm nghiệm sản phẩm
Trước khi tiến hành tự công bố an toàn thực phẩm, tổ chức hoặc cá nhân sản xuất, kinh doanh cần thực hiện kiểm nghiệm sản phẩm để đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm. Quy trình này bao gồm các bước sau:
- Chuẩn bị mẫu sản phẩm: Doanh nghiệp cần lấy mẫu sản phẩm đại diện cho từng lô sản phẩm để gửi đi kiểm nghiệm. Mẫu sản phẩm cần được lấy và bảo quản theo quy định để đảm bảo tính chính xác của kết quả kiểm nghiệm.
- Xác định chỉ tiêu kiểm nghiệm phù hợp: Dựa trên loại sản phẩm, doanh nghiệp phải xác định các chỉ tiêu kiểm nghiệm cần thiết như chỉ tiêu vi sinh vật, hóa học, kim loại nặng, độc tố vi nấm, v.v.
- Gửi mẫu đến phòng kiểm nghiệm được Bộ Y tế công nhận: Doanh nghiệp phải gửi mẫu sản phẩm đến các phòng kiểm nghiệm đạt tiêu chuẩn ISO 17025 và được Bộ Y tế công nhận. Phòng kiểm nghiệm sẽ thực hiện kiểm tra chất lượng sản phẩm và cấp Phiếu kết quả kiểm nghiệm an toàn thực phẩm còn hiệu lực trong vòng 12 tháng.
Bước 2: Hoàn thiện hồ sơ tự công bố
Sau khi có kết quả kiểm nghiệm, doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ để tự công bố sản phẩm. Hồ sơ này gồm các tài liệu quan trọng sau:
- Bản tự công bố sản phẩm: Doanh nghiệp cần điền đầy đủ thông tin vào mẫu tự công bố theo quy định của pháp luật. Mẫu này yêu cầu thông tin về sản phẩm như tên sản phẩm, thành phần, công dụng, nhãn mác, hạn sử dụng, bao bì, v.v.
- Giấy tờ pháp lý liên quan: Hồ sơ phải bao gồm các giấy tờ như Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (hoặc Giấy phép hộ kinh doanh có ngành nghề kinh doanh thực phẩm) và Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Nếu sản phẩm được gia công, cần cung cấp hợp đồng gia công và giấy tờ pháp lý của đơn vị gia công.
- Phiếu kết quả kiểm nghiệm: Kết quả kiểm nghiệm sản phẩm phải được đính kèm trong hồ sơ và có hiệu lực trong vòng 12 tháng.
- Chữ ký và đóng dấu của đại diện pháp luật: Đại diện pháp luật của doanh nghiệp phải ký tên và đóng dấu xác nhận vào các tài liệu trong hồ sơ để chứng minh tính hợp pháp và chính xác của thông tin.
Bước 3: Nộp hồ sơ công bố
Hồ sơ tự công bố an toàn thực phẩm cần được nộp đến cơ quan có thẩm quyền. Các phương thức nộp hồ sơ có thể thực hiện theo một trong ba hình thức:
- Nộp trực tiếp: Doanh nghiệp có thể mang hồ sơ đến cơ quan có thẩm quyền để nộp trực tiếp.
- Nộp qua bưu điện: Hồ sơ có thể gửi qua đường bưu điện đến cơ quan quản lý.
- Nộp qua dịch vụ công trực tuyến: Doanh nghiệp có thể sử dụng cổng dịch vụ công trực tuyến để nộp hồ sơ.
Các cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ bao gồm:
- Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đối với các sản phẩm như thực phẩm chức năng, phụ gia thực phẩm, thực phẩm nhập khẩu, v.v.
- Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tại địa phương đối với các sản phẩm sản xuất trong nước.
Thời gian giải quyết hồ sơ công bố là khoảng 20 ngày làm việc kể từ khi cơ quan có thẩm quyền nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Bước 4: Đăng tải và niêm yết thông tin công bố
Sau khi hồ sơ công bố được chấp nhận, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:
- Đăng tải thông tin công bố: Thông tin về sản phẩm đã công bố an toàn thực phẩm cần được đăng tải công khai trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp (nếu có) hoặc niêm yết tại trụ sở chính của doanh nghiệp.
- Công khai thông tin với cơ quan quản lý: Cơ quan quản lý cũng sẽ công khai thông tin về sản phẩm trên các cổng thông tin điện tử của cơ quan để người tiêu dùng và các bên liên quan dễ dàng tham khảo.
Thông tin về sản phẩm cần được duy trì công khai trong tối thiểu 12 tháng. Sau khi công khai thông tin, sản phẩm sẽ được phép lưu thông trên thị trường.
Lưu ý quan trọng khi tự công bố an toàn thực phẩm năm 2025
Khi tự công bố sản phẩm an toàn thực phẩm, các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm cần chú ý tuân thủ các quy định dưới đây để đảm bảo quy trình công bố diễn ra suôn sẻ và đúng pháp luật:
- Tất cả hồ sơ công bố sản phẩm an toàn thực phẩm phải được chuẩn bị bằng tiếng Việt. Đối với các tài liệu nước ngoài, cần dịch sang tiếng Việt và công chứng theo quy định tại Điều 7 Nghị định 15/2018/NĐ-CP. Điều này giúp đảm bảo tính chính xác, minh bạch của thông tin và phù hợp với yêu cầu của cơ quan nhà nước.
- Một trong những yêu cầu quan trọng khi tự công bố sản phẩm là phiếu kiểm nghiệm phải còn hiệu lực trong vòng 12 tháng tính từ ngày nộp hồ sơ. Phiếu này cần được cấp bởi các phòng kiểm nghiệm được chỉ định hoặc được công nhận theo tiêu chuẩn ISO 17025. Đặc biệt, các chỉ tiêu an toàn thực phẩm phải được kiểm nghiệm và phải đáp ứng đúng các tiêu chuẩn quy định.
- Các tổ chức, cá nhân phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định về nội dung công bố sản phẩm. Nội dung bản công bố phải chính xác và đầy đủ, bao gồm thông tin về thành phần, hướng dẫn sử dụng, tác dụng của sản phẩm và các thông tin khác liên quan. Kê khai sai lệch hoặc thiếu sót thông tin có thể gây hậu quả pháp lý và làm ảnh hưởng đến sự an toàn của người tiêu dùng.
- Sau khi công bố sản phẩm, nếu xảy ra sự cố về an toàn thực phẩm, các tổ chức, cá nhân cần thực hiện các biện pháp khắc phục kịp thời, bao gồm: phát hiện, cấp cứu, điều trị cho người bị ngộ độc thực phẩm; điều tra nguyên nhân và truy xuất nguồn gốc sản phẩm gây ngộ độc; đình chỉ sản xuất, thu hồi và xử lý thực phẩm không an toàn.
Ngoài ra để tránh các sai sót trong quá trình tự công bố sản phẩm, việc lựa chọn đúng cơ quan tiếp nhận hồ sơ là rất quan trọng. Các tổ chức, cá nhân cần nộp hồ sơ tại các cơ quan có thẩm quyền như Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hoặc Bộ Công Thương. Việc gửi hồ sơ không đúng cơ quan sẽ gây chậm trễ trong việc xét duyệt hồ sơ và có thể dẫn đến những vấn đề pháp lý không mong muốn.
Hy vọng rằng với hướng dẫn chi tiết này, các tổ chức và cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm sẽ nắm vững quy trình tự công bố an toàn thực phẩm theo quy định mới nhất của năm 2025. Việc tuân thủ nghiêm ngặt các bước và lưu ý không chỉ giúp doanh nghiệp hoạt động hợp pháp, mà còn góp phần xây dựng niềm tin với người tiêu dùng về chất lượng và an toàn sản phẩm. Ngoài ra, nếu quý vị có bất kỳ thắc mắc nào trong quá trình thực hiện tự công bố, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
